Bảo mật và riêng tư trên mạng - Dành cho bạn bè

Thứ Năm, 4 tháng 3, 2021

Ở trang về nghiên cứu của mình, từ "privacy"1 xuất hiện khá nhiều vì mình làm nghiên cứu về tính riêng tư của dữ liệu địa điểm. Chúng ta sẽ cố gắng không nói quá sâu về mặt kỹ thuật. Chỉ cần hiểu nôm na là mình học và làm về bảo vệ sự riêng tư của người dùng cá nhân, và làm chủ yếu với dữ liệu có liên quan đến địa điểm như địa chỉ nhà, nơi làm việc, hay hành trình đi từ nhà đến nơi làm việc chẳng hạn. Thế nên mình nghĩ mình có thể giúp ích được cho bạn bè có thêm thông tin về những gì đang diễn ra với sự riêng tư của họ trên mạng và nói ra một số thứ họ có thể làm để cân bằng nhiều khía cạnh như sự riêng tư, an ninh mạng2, hay sự hữu dụng của dịch vụ họ đang dùng. Và bạn sẽ thấy những khía cạnh này khi thì bổ sung, khi lại mâu thuẫn với nhau.

Mình chọn sự riêng tư làm chủ đề, nhưng nhiều lúc sẽ nói về an ninh mạng vì đây thương là vấn đến quan trọng hơn và mình hy vọng mọi người có thể chú ý đến nó luôn và ngay. Đương nhiên là với người dùng cá nhân thì tăng cường an ninh mạng thường đồng nghĩa với tăng cường tính riêng tư, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Lấy ví dụ, bạn chắc không muốn người lạ vào xem hết ảnh trên Facebook của bạn vì có nhiều thứ riêng tư trên đó. Thế nên tăng cường bảo mật cho thông tin đăng nhập Facebook cũng giúp bảo vệ sự riêng tư của bạn. Một trong những cách góp phần chống lại việc ai đó đăng nhập vào tài khoản Facebook là cho phép Facebook gửi tin nhắn đến điện thoại để xác nhận đăng nhập. Nhưng để làm được việc đó thì bạn cần đưa cho Facebook số điện thoại của bạn, và họ có thể dùng nó vào những mục đích khác.

Có một điều quan trọng cần nói: mình viết những thứ này dưới quan điểm là lời khuyên dành cho bạn bè, không phải là nhân viên hỗ trợ kỹ thuật trong công ty của ai đó. Tất nhiên là mình mong mọi người sẽ có được những hiểu biết cơ bản để bảo vệ mình trên Internet, đặc biệt là khi nhiều thứ mình viết là những thứ cơ bản. Nhưng những người xung quanh mình và những người mình quen biết là những người mình quan tâm nhất. Đó cũng là những người mình tin rằng họ sẽ nhìn nhận những gì mình viết là có ý tốt dành cho họ. Và mình cũng tin những người đó sẽ thông cảm nếu như những gì mình nói thay đổi theo thời gian hoặc không áp dụng vào một số trường hợp cụ thể. Mình vẫn nhớ hồi còn đi "cài Win dạo", khi bạn bè sẵn sàng đưa máy tính của họ cho mình, để mình làm gì tùy thích, và hiểu rằng những gì mình làm hoặc bảo họ làm là vì lợi ích của họ. Đó chính là phong cách chung của những thứ trên này.

Có lẽ điều đầu tiên nên nói đến đó là mật khẩu. Bài viết tiếp theo ở đây.

⎯ · ⎯ · ⎯ · ⎯
  1. "Privacy" có lẽ dịch tiếng Việt là "sự riêng tư" hoặc "tính riêng tư", nhưng mình chọn "sự riêng tư" vì nó là danh từ.

  2. Từ tiếng Anh là "security" thì "an ninh" có lẽ chuẩn nghĩa hơn, nhưng "an ninh mạng" nghe thuận miệng hơn. "Bảo mật" lại là từ mình thấy hay được dùng nhất và mọi người dễ gặp nhất, nhưng nghĩa của nó đủ rộng như "an ninh".